ΙΕΡΟ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ ΑΓΙΑΣ ΜΑΡΙΝΑΣ ΑΛΥΚΟΥ

Δ Ι Α Β Α Σ Τ Ε 

ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΠΑΛΑΜΑ 
¨Ὁμιλία ΜΓ΄ Εἰς τόν ἅγίοις μεγαλομάρτυρα καί θαυματουργόν καί μυροβλήτην Δήμητριον




Σπάνιο φωτογραφικό υλικό από το ιστορικό της επανακομιδής 
των ιερών λειψάνων του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Δημητρίου (1978-80)

PASSIO ALTERA - 

( ΣΕ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ σελίδες  1174 - 1184 )

PASSIO TERTIA S. DEMETRII M. 

Συμεών τοῦ Μεταφραστοῦ

(ΣΕ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ σελίδες 1185 - 1424 )

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΑΚΡΟΠΟΛΙΤΟΥ 
λόγος εἰς τόν μεγαλομάρτυρα καί μυροβλύτην Δημήτριον

DE S. DEMETRIO MARTYRE

(σελίδες 1081 - 1173)


Demetrius m. Thessalonicae
(σελίδες  70 - 75 ) 

Ο Άγιος  Μεγαλομάρτυς Δημήτριος ο Μυροβλύτης

Вмч. Димитрий.. 
Феофан Критский и Симеон. Фреска церкви свт. Николая. 
Монастырь Ставроникита. Афон. 1546 год.

Μεγαλομάρτυς Δημήτριος. 
Τοιχογραφία (Fresco) τού 1546 μ.Χ. από τόν Θεοφάνης τον Κρήτα και Συμεών 
στό Παρεκκλήσίο τού Αγίου Νικολάου τής Ιεράς Μονής Σταυρονικήτα Αγίου Όρους

Δημήτριον νύττουσι λόγχαι Χριστέ μου, Ζηλοῦντα πλευρᾶς λογχονύκτου σῆς πάθος. Εἰκοστῇ μελίαι Δημήτριον ἕκτῃ ἀνεῖλον.

Βιογραφία Ο Άγιος Δημήτριος γεννήθηκε περί το 280 - 284 μ.Χ. και μαρτύρησε επί των αυτοκρατόρων Διοκλητιανού και Μαξιμιανού το 303 μ.Χ. ή το 305 μ.Χ. ή (το πιο πιθανό) το 306 μ.Χ. Мч. Димитрий. Тзортзи (Зорзис) Фука. Фреска. Афон (Дионисиат). 1547 г. Μεγαλομάρτυς Δημήτριος. Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους 1547 μ.Χ.  από τον Γεώργιο Φουκά στην Ιερά Μονή  Διονυσίου Αγίου Όρους Святой Великомученик Димитрий Солунский.  Фреска церкви Спасителя (Мацхвари) в деревне Мацхвариши, Сванетия, Грузия. 1142 год. Ο Άγιος Μεγαλομάρτυς Δημήτριος Θεσσαλονίκης.  Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους 1142 μ.Χ.  στον Ιερό Ναό  του Σωτήρα (Μάτσβαρι) στο χωριό Ματσβαρί, Σβανέτι, (το Σβανέτι είναι μια ιστορική ορεινή περιοχή στα βορειοδυτικά της Γεωργίας , που κατοικείται από svans ). Святой Великомученик Димитрий Солунский.  Фреска в церкви Спаса в монастыре Жича, Сербия. 1309 - 1316 годы. Ο Άγιος Μεγαλομάρτυς Δημήτριος Θεσσαλονίκης.  Τοιχογραφία (Fresco) μεταξύ τών ετών 1309 - 1316 μ.Χ.  στον Ιερό Ναό  του Σωτήρα στην Ιερά Μονή της Ζίτσας  (Η Zhicha ( Σερβική Zhicha ) είναι ένα ορθόδοξο μοναστήρι στη Σερβία , που βρίσκεται κοντά στην ιστορική περιοχή της Ράσκα . Βρίσκεται στη δικαιοδοσία της Σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας , το κέντρο της μητρόπολης Zhich. Συχνά ονομάζεται Βασιλική Λαύρα). Святой Великомученик Димитрий Солунский.  Фреска церкви Св. Николая тис стегис (под крышей) близ деревни Какопетрия, Кипр. Ο Άγιος Μεγαλομάρτυς Δημήτριος Θεσσαλονίκης.  Τοιχογραφία (Fresco) στον Ιερό Ναό  τού "Αγίου Νικολάου μέ στέγη" (κάτω από την οροφή) κοντά στο χωριό Κακοπετριά της Κύπρου. Вмч. Димитрий. Мозаика из собора Михайловского Златоверхого монастыря. Киев. 1108 - 1113 годы. 214.5 х 122. В 1935 снята со стены, а в 1938 передана в ГТГ. Москва. Μεγαλομάρτυς. Δημήτριος. Ψηφιδωτότου Καθεδρικού Ναού τής Μονής του Αγίου Μιχαήλ. Κίεβο μεταξύ τών ετών 1108 - 1113 μ.Χ. Το 1935, αφαιρέθηκε από τον τοίχο, και το 1938 μετατέθηκε στο κράτος Πινακοθήκη Τρετιακόφ. Μόσχα. Вмч. Димитрий. Икона. Владимиро - Суздальская Русь. Конец XII - начало XIII века. 156 х 108. Из Успенского собора города Дмитрова. С 1930 из Дмитровского музея поступила в ГТГ. Москва. Μεγαλομάρτυς. Δημήτριος. Εικονίδιο. Vladimir - Suzdal Ρωσία. Το τέλος τού 12ου- αρχές τού 13ου αιώνα μ.Χ..  Από τον Καθεδρικό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Dmitrov. Από το 1930 το μουσείο έλαβε από το Dmitrov στην Πινακοθήκη Τρετιακόφ. Μόσχα. Свв. Феодор Стратилат и Димитрий. Икона. Византия. XIII век. 64,2 х 50,2. Монастырь св. Екатерины на Синае (Египет). Οι Άγιοι Θεόδωρος Στρατηλάτης και Δημήτριος. Εικονίδιο. Βυζάντιο τού 13ου αιώνα μ.Χ. στην Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης στο Σινά (Αίγυπτος). Святой Великомученик Димитрий Солунский.  Икона из иконостаса Благовещенского собора Московского Кремля.  Конец XIV века. Ο Άγιος Μεγαλομάρτυς Δημήτριος Θεσσαλονίκης.  Εικόνα τού τέλους τού 14ου αιώνα μ.Χ. στο τέμπλο τού Καθεδρικού Ναού τού Ευαγγελισμού Θεοτόκου τού Κρεμλίνου της Μόσχας. Ρωσία Святой Великомученик Димитрий Солунский.  Икона. Псков, XV век. ГРМ. Фрагмент. Ο Άγιος Μεγαλομάρτυς Δημήτριος Θεσσαλονίκης.  Εικόνα  (τμήμα) τού 15ου αιώνα μ.Χ. στο Πσκοφ  (είναι πόλη στη βορειοδυτική Ρωσία, διοικητικό κέντρο της περιφέρειας Πσκοφ. Βρίσκεται στις όχθες του ποταμού Βελίκαγια. Αποτελεί μία από τις αρχαιότερες πόλεις της Ρωσίας.) Τώρα η Εικόνα ευρίσκεται στο Κρατικό Ρωσικό Μουσείο (μέχρι το 1917 το ρωσικό μουσείο του αυτοκράτορα Αλέξανδρου Γ. ) Είναι η μεγαλύτερη συλλογή ρωσικής τέχνης στον κόσμο. Βρίσκεται στο κεντρικό τμήμα της Αγίας Πετρούπολης . Το σύγχρονο ρωσικό μουσείο είναι ένα περίπλοκο συγκρότημα μουσείων. Вмч. Димитрий с житием. Русь. XVI в. 111 х 86.5. ГЭ. Спб. Μεγαλομάρτυς.Δημήτριος με τον βίο του. Russ. τού 16ου αιώνα μ.Χ.  ET. Spb. Ο Δημήτριος ήταν γόνος αριστοκρατικής οικογένειας στη Θεσσαλονίκη. Σύντομα ανελίχθηκε στις βαθμίδες του Ρωμαϊκού στρατού με αποτέλεσμα σε ηλικία 22 ετών να φέρει το βαθμό του χιλιάρχου. Ως αξιωματικός του ρωμαϊκού στρατού κάτω από τη διοίκηση του Τετράρχη (και έπειτα αυτοκράτορα) Γαλερίου Μαξιμιανού, όταν αυτοκράτορας ήταν ο Διοκλητιανός, έγινε χριστιανός και φυλακίστηκε στην Θεσσαλονίκη το 303 μ.Χ., διότι αγνόησε το διάταγμα του αυτοκράτορα Διοκλητιανού «περί αρνήσεως του χριστιανισμού». Μάλιστα λίγο νωρίτερα είχε ιδρύσει κύκλο νέων προς μελέτη της Αγίας Γραφής. Στη φυλακή ήταν και ένας νεαρός χριστιανός ο Νέστορας (βλέπε 27 Οκτωβρίου), ο οποίος θα αντιμετώπιζε σε μονομαχία τον φοβερό μονομάχο της εποχής Λυαίο. Ο νεαρός χριστιανός πριν τη μονομαχία επισκέφθηκε τον Δημήτριο και ζήτησε τη βοήθειά του. Ο Άγιος Δημήτριος του έδωσε την ευχή του και το αποτέλεσμα ήταν ο Νέστορας να νικήσει το Λυαίο και να προκαλέσει την οργή του αυτοκράτορα. Διατάχθηκε τότε να θανατωθούν και οι δύο, Νέστορας και Δημήτριος. Погребение вмч. Димитрия. Икона. Венеция (?). XV в. Собрание Музея икон. Венеция. Ταφή τού Μεγαλομάρτυρος. Δημητρίου. Εικονίδιο. Βενετία (?) τού 15 αιώνα μ.Χ. εικόνες της συλλογής του μουσείου. Βενετία. Οι συγγραφείς εγκωμίων του Αγίου Δημητρίου, Ευστάθιος Θεσσαλονίκης, Γρηγόριος ο Παλαμάς και Δημήτριος Χρυσολωράς, αναφέρουν ότι το σώμα του Αγίου ετάφη στον τόπο του μαρτυρίου, ο δε τάφος μετεβλήθη σε βαθύ φρέαρ που ανέβλυζε μύρο, εξ ου και η προσωνυμία του Μυροβλήτου. Στις βυζαντινές εικόνες αλλά και στη σύγχρονη αγιογραφία ο Άγιος Δημήτριος παρουσιάζεται αρκετές φορές ως καβαλάρης με κόκκινο άλογο (σε αντιδιαστολή του λευκού αλόγου του Αγίου Γεωργίου) να πατά τον άπιστο Λυαίο. Σήμερα ο Άγιος Δημήτριος τιμάται ως πολιούχος Άγιος της Θεσσαλονίκης. Ένα από τα πολλά θαύματα του Αγίου είναι και το εξής. Το 1823 μ.Χ. οι Τούρκοι που ήταν αμπαρωμένοι στην Ακρόπολη της Αθήνας ετοίμαζαν τα πυρομαχικά τους για να χτυπήσουν με τα κανόνια τους, τους Έλληνες που βρισκόντουσαν στον ναό του Αγίου Δημητρίου, μα ο Άγιος Δημήτριος έκανε το θαύμα του για να σωθούν οι Χριστιανοί και η πυρίτιδα έσκασε στα χέρια των Τούρκων καταστρέφοντας και τμήμα του μνημείου του Παρθενώνα. Για να θυμούνται αυτό το θαύμα, ο ναός λέγεται από τότε Άγιος Δημήτριος Λουμπαρδιάρης, από την λουμπάρδα δηλαδή το κανόνι των Τούρκων που καταστράφηκε. ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΙΒΗΡΩΝ. Άγια λείψανα του Οσίου Ιερόθεου του Ιβηρίτου, του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Δημητρίου, του Οσίου Αρσενίου του Καππαδόκου, του Αγίου Γρηγορίου Νύσσης, του Αγίου Αποστόλου Φιλίππου, του Αγίου Χαραλάμπους, του Αγίου Νεομάρτυρος Κωνσταντίνου του Υδραίου, Μύρον εκ του Τάφου του Αγίου Νικολάου κ.ά. ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΤΑΥΡΟΥ.ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΤΑΥΡΟΥ. Εκεί φυλάσσονται και θησαυρίζονται τα ιερά λείψανα των Αγίων μαρτύρων Δημητρίου του Μυροβλήτου και Νέστορος. Μάλιστα τα ιερά αυτά σεβάσματα, όπως και η εικόνα του Αγίου Δημητρίου έχουν έλθει από το Μπαξέκιο της επαρχίας Δέρκων της Κωνσταντινούπολης, μετά την Μικρασιατική καταστροφή.

Ἀπολυτίκιον  (Κατέβασμα) Ἦχος γ’. Μέγαν εὕρατο ἐv τοῖς κιvδύvοις, σὲ ὑπέρμαχοv, ἡ οἰκουμένη, Ἀθλοφόρε τὰ ἔθνη τροπούμενον. Ὡς οὖν Λυαίου καθεῖλες τὴν ἔπαρσιν, ἐν τῷ σταδίῳ θαῤῥύvας τὸν Νέστορα, οὕτως Ἅγιε, Μεγαλομάρτυς Δημήτριε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος. Κοντάκιον Ἦχος β’. Αὐτόμελον. Τοῖς τῶv ἰαμάτωv σου ῥείθροις Δημήτριε, τὴv Ἐκκλησίαν Θεὸς ἐπορφύρωσεv, ὁ δούς σοι τὸ κράτος ἀήττητοv, καὶ περιέπωv τὴν πόλιv σου ἄτρωτοv· αὐτῆς γὰρ ὑπάρχεις τὸ στήριγμα. Κάθισμα Ἦχος πλ. δ’. Τὴν Σοφίαν καὶ Λογον. Εὐσεβείας τοῖς τρόποις καταπλουτῶν, ἀσεβείας τὴν πλάνην καταβαλών, Μάρτυς κατεπάτησας, τῶν τυράννων τὰ θράση, καὶ τῷ θείῳ πόθῳ, τὸν νοῦν πυρπολούμενος, τῶν εἰδώλων τὴν πλάνην, εἰς χάος ἐβύθισας· ὅθεν ἐπαξίως, ἀμοιβὴν τῶν ἀγώνων, ἐδέξω τὰ θαύματα, καὶ πηγάζεις ἰάματα, Ἀθλοφόρε Δημήτριε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι πόθῳ, τὴν ἁγίαν μνήμην σου. Ἕτερον Κάθισμα Βασιλεῖ τῶν αἰώνων εὐαρεστῶν, βασιλέως ἀνόμου πᾶσαν βουλήν, ἐξέκλινας Ἔνδοξε, καὶ γλυπτοῖς οὐκ ἐπέθυσας· διὰ τοῦτο θῦμα, σαυτὸν προσενήνοχας, τῷ τυθέντι Λόγῳ ἀθλήσας στερρότατα· ὅθεν καὶ τῇ λόγχῃ, τὴν πλευρὰν ἐξωρύχθης, τὰ πάθη ἰώμενος, τῶν πιστῶς προσιόντων σοι, Ἀθλοφόρε Δημήτριε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι πόθῳ, τὴν ἁγίαν μνήμην σου. Μεγαλυνάριον Τὸν μέγαν ὁπλίτην καὶ ἀθλητήν, τὸν στεφανηφόρον, καὶ ἐν μάρτυσι θαυμαστόν, τὸν λόγχῃ τρωθέντα, πλευρὰν ὡς ὁ δεσπότης, Δημήτριον τὸν θεῖον ὕμνοις τιμήσωμεν. Ἕτερον Μεγαλυνάριον Φύλαττε τοὺς δούλους σου ἀθλητά, μάρτυς μυροβλύτα τοὺς ὑμνοῦντάς σε εὐσεβῶς, καὶ ρῦσαι κινδύνων καὶ πάσης ἄλλης βλάβης, Δημήτριε τρισμάκαρ ταῖς ἱκεσίαις σου.