ΙΕΡΟ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ ΑΓΙΑΣ ΜΑΡΙΝΑΣ ΑΛΥΚΟΥ

Δ Ι Α Β Α Σ Τ Ε
ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΚΥΡΙΑΚΗ 
ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΒΕΛΙΜΙΡΟΒΙΤΣ.»
Τί σημαίνουν τά λόγια τοῦ Χριστοῦ, 
ἔως πότε πρός ὑμᾶς ἔσομαι; ἔως πότε ἀνέξομαι ὑμῶν;

Τέταρτη Κυριακή των Νηστειών, ο πολύς και δοξαστικός Ευαγγελιστής Μάρκος μας παραθέτει ένα επεισόδιο θεραπείας ενός νέου, πού μας εισάγει στην ατμόσφαιρα της νίκης του Χριστού πάνω στον διάβολο.

Είναι τα προοίμια του Σταυρού και της Ανάστασης.Προϊούσης της μεγάλης τεσσαρακοστής, η Εκκλησία μας εισάγει στην μεγάλη αλήθεια της κατάλυσης του Θανάτου.Όλη η σαρακοστή με τα χαρακτηριστικά ευαγγελικά αναγνώσματα από το δεύτερο ευαγγέλιο, μας προδιαθέτει και μας μυεί στο μυστήριο της εξουσίας του Σταυρού και της Ανάστασης. Έχουμε μια πρώτη αναμέτρηση εδώ. Ο Χριστός ενώπιον του δαιμονιζομένου νέου, αναμετράται με τον σατανά, όχι ως ίσος προς ίσον, αλλά ως παντοδύναμος θεός προς πνεύμα ακάθαρτον και δουλικόν , πού πιστεύει και φρίσσει.

Η εικόνα μιλάει από μόνη της. Ο άνθρωπος αδύναμος και μακρυά από τον Θεό, γίνεται υποχείριο του σατανά. Το παιδί αυτό, εικονίζει την προ και κατά Χριστόν ανθρωπότητα πού ξέπεσε και έγινε δούλη στην σατανική εξουσία.Ο Χριστός όμως με την καταλυτική και σωτηριώδη παρουσία Του, ανασύρει την πεσούσα φύση μας από τον δαιμονισμό, τον θάνατο, τον ζόφο της αγνωσίας του Θεού και την εισάγει πάλιν εις τον παράδεισον.

Στην ορθόδοξη ερμηνεία του θαύματος, δεν μας ενδιαφέρει πρώτιστα, η φιλολογική διαμάχη και ο εξορθολογισμός του εν λόγω περιστατικού. Αν δηλαδή ο νέος ήταν κατειλημμένος από δαιμόνιο, όπως θέλει ο Μάρκος ή επιληπτικός σεληνιαζόμενος, όπως παραθέτει ο Ματθαίος.

Το περιστατικό είναι δυνατό και κραυγαλέο. Είναι η εξουσία του δαίμονα πάνω στον πεσόντα άνθρωπο και η τελική νίκη του Χριστού, πού προαυγάζει τα του σταυρού τρόπαια.Είναι πνευματική η εικόνα, κατηχητική, μυσταγωγική στην σωτηριολογία μας. Εύκολα ο βασανισμένος άνθρωπος κάθε εποχής, αυτός πού μαστίζεται από τον δαιμονισμό των παθών και της απελπισίας ταυτίζεται με τον νέο του περιστατικού. Εύκολα στους αφρούς και τους σπασμούς του διαβλέπει την δική του κόλαση, την δική του αγωνία να δεί την Αλήθεια και να βρεί τον θεό, τυρρανούμενος όμως κάτω από την φρικτή εξουσία του σατανά, στον οποίο ελεύθερα παραδόθηκε ως υποχείριο. Από αυτήν την αγωνία έρχεται ο πάλαι Πλάστης και νυν ελευθερωτής να τον λυτρώσει και να δηλώσει δυναμικά την παρουσία, την παντοδυναμία Του, την τελική και οριστική Του νίκη πάνω σε όλες τις βασανιστικές και θανατερές πραγματικότητες πού δυναστεύουν το γένος μας.

Η μεγάλη Τεσσαρακοστή οδεύει προς το τέλος της. Μετά την απελευθέρωση του δαιμονισμένου, ο Χριστός θα προαγγείλει στους μαθητές Του, το Πάθος και την Ανάσταση Του. Θα τους καλέσει σε συμπόρευση, συσταύρωση και συνανάσταση, θα μιλήσει για ποτήριο μαρτυρίου και βάπτισμα θανάτου. Θα θέσει καθαρά , χωρίς ωραιοποιήσεις και στρογγυλέματα, την πορεία του αληθινού μαθητή. Ο κόσμος θα απορρίψει τον Χριστό και θα θελήσει να θανατώσει και να εξαφανίσει την Εκκλησία, τον λόγο και το έργο της.

Όμως πίσω από το ποτήριο του θανάτου , τις διώξεις και την φρικτή αποδοκιμασία, θα λάμψει η ανάσταση και η συμβασιλεία. Η από πριν νίκη του Χριστού. Αυτή θα φανεί στα προοίμια της δόξας Του, όταν θα αναστήσει από τους νεκρούς τον Λάζαρο. Ο θάνατος λοιπόν ουκέτι κυριεύει. Η μαρτυρική του Εκκλησία πού θα ζήσει τις αποκαλυπτικές και φρικτές μέρες του μαρτυρίου, πορεύεται μαζί Του, από πριν νικήτρια και δοξασμένη στην αιώνια νίκη και χαρά.

ππκ 9-4-2016 – Πηγή: http://proskynitis.blogspot.gr/

Εἰς τὸν Στίχον, τὸ Ἀναστάσιμον Στιχηρόν. 
Ἦχος πλ. δ΄ 
Ὢ τοῦ παραδόξου θαύματος ΤΟ ΑΚΟΥΤΕ 

Ἀνῆλθες ἐπὶ Σταυροῦ Ἰησοῦ, ὁ καταβὰς ἐξ οὐρανοῦ, ἦλθες ἐπὶ θάνατον, ἡ ζωὴ ἡ ἀθάνατος, πρὸς τοὺς ἐν σκότει, τὸ φῶς τὸ ἀληθινόν· πρὸς τοὺς πεσόντας, ἡ πάντων Ἀνάστασις, ὁ φωτισμός, καὶ ὁ Σωτὴρ ἡμῶν, δόξα σοι. 

Στίχ. Μνησθήσομαι τοῦ ὀνόματός σου ἐν πάσῃ γενεᾷ καὶ γενεᾷ. 
Καὶ Στιχηρὰ τῆς Θεοτόκου. 

Χαῖρε Θεοτόκε πάνσεμνε. Χαῖρε πηγὴ τὴν ζωήν, τοῖς πιστοῖς ἡ πηγάζουσα. Χαῖρε πάντων Δέσποινα, καὶ Κυρία τῆς κτίσεως, εὐλογημένη, Χαῖρε Πανάμωμε, δεδοξασμένη, χαῖρε Πανάχραντε. Χαῖρε παλάτιον. Χαῖρε θεῖον σκήνωμα. Χαῖρε Ἁγνή. Χαῖρε Μητροπάρθενε. Χαῖρε Θεόνυμφε. 

Στίχ. Ἄκουσον, θύγατερ, καὶ ἴδε, καὶ κλῖνον τὸ οὖς σου, καὶ ἐπιλάθου τοῦ λαοῦ σου καὶ τοῦ οἴκου τοῦ Πατρός σου. 

Χαῖρε Θεομῆτορ ἄχραντε. Χαῖρε πιστῶν ἡ ἐλπίς. Χαῖρε κόσμου καθάρσιον. Χαῖρε πάσης θλίψεως, ῥυομένη τοὺς δούλους σου, ἡ τῶν ἀνθρώπων, χαῖρε παράκλησις, ἡ ζωηφόρος, χαῖρε ἀντίληψις. Χαῖρε προπύργιον, τῶν προσκαλουμένων σε. Χαῖρε Θεοῦ, θεῖον ἐνδιαίτημα καὶ ὄρος ἅγιον.

Στίχ. Τὸ πρόσωπόν σου λιτανεύσουσιν οἱ πλούσιοι τοῦ λαοῦ. 

Χαῖρε Θεοτόκε Δέσποινα. Χαῖρε ἡ μόνη ἐλπίς, τῶν βροτῶν καὶ ἀντίληψις. Χαῖρε καταφύγιον, καὶ λυχνία ἀείφωτος, ἠγλαϊσμένον, χαῖρε λαμπάδιον, ἡγιασμένον, χαῖρε παλάτιον. Χαῖρε Παράδεισε. Χαῖρε θεῖον σκήνωμα. Χαῖρε πηγή, βρύουσα τὰ νάματα, τοῖς προσιοῦσί σοι. 

Θεοτοκίον, Ἦχος πλ. δ΄ 

Ὃν οὐρανὸς οὐκ ἐχώρησε, Παρθένε Θεοτόκε, ἐν γαστρί σου ἀστενοχωρήτως ἐχωρήθη, καὶ ἔμεινας ἁγνή, ἀρρήτῳ λόγῳ, μηδὲν τῆς παρθένίας λυμανθείσης. Σὺ γὰρ μόνη γέγονας ἐν γυναιξί, καὶ Μήτηρ καὶ Παρθένος, καὶ σὺ μόνη Πάναγνε, ἐγαλούχησας Υἱὸν ζωοδότην, καὶ ἀγκάλαις σου ἐβάστασας, τὸ ἀνύστακτον ὄμμα, ἀλλ' οὐ διέλιπε τοῦ κόλπου του Πατρικοῦ, ὡς προϋπῆρχε πρὸ τῶν αἰώνων, ἀλλ' ἄνω ὅλως, Θεὸς μετὰ Ἀγγέλων, καὶ κάτω ὅλως, ἐκ σοῦ μετὰ ἀνθρώπων, καὶ πανταχοῦ ἀνερμηνεύτως. Αὐτὸν ἱκέτευε, Δέσποινα Παναγία, τοῦ σωθῆναι τοὺς ὀρθοδόξως, ὁμολογοῦντάς σε Θεοτόκον ἁγνήν. 

Δ Ι Α Β Α Σ Τ Ε

Βίος τοῦ ἀββᾶ Ἰωάννου τοῦ ἡγουμένου τοῦ ἁγίου ὄρους Σινᾶ
(σελίδες 596 - 612)

Ο Άγιος Ιωάννης συγγραφέας της Κλίμακος

Преподобный Иоанн. Тзортзи (Зорзис) Фука. 

Фреска. Афон (Дионисиат). 1547 г.

Άγιος Ιωάννης. Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους 1547 μ.Χ. ἀπό τόν 

 Τζώρτζη (Ζώρζης) Fuca. στην Ιερά Μονή Διονυσίου Άγιον Όρος

Άγιος Ιωάννης συγγραφέας της Κλίμακος - 

17ος αι. μ.Χ. - Mονή Διονυσίου, Άγιον Όρος

Ἐπὶ κλίμαξι κλίμακας πυκνῶς, Πάτερ, Τὰς σὰς ἀρετὰς θείς, ἔφθασας πόλου μέχρι. Χαῖρεν Ἰωάννης τριακοστῇ ἐξαναλύων.

Βιογραφία Ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακας πιθανότατα το 523 μ.Χ. στη Συρία. Ήταν γιος πλούσιας και ευσεβούς οικογένειας. Σε νεαρή ηλικία, παρακολούθησε ανώτερο κύκλο μορφώσεως, ώστε να διακρίνεται ανάμεσα στους συνομήλικούς του. Εκείνος όμως, ενδιαφερόταν περισσότερο για την προσευχή, τις θεολογικές μελέτες, την συγγραφική εργασία και την άσκηση. Преподобный Иоанн.  Фреска. Кипр, монастырь Неофита. 1197 г. Αγιος Ιωάννης.  Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους 1197 μ.Χ.   στην Ιερά Μονή Αγίου Νεοφύτου τού Εγκλείστου. Πάφος Κύπρος  Святой Преподобный Иоанн Лествичник.  Фреска церкви Честного Креста в Пелендри, Кипр. Άγιος Ιωάννης συγγραφέας της Κλίμακος Τοιχογραφία (Fresco)  στον Ιερό Ναό  τού Τιμίου Σταυρού στο Πελέντρι της Κύπρου. Святой Преподобный Иоанн Лествичник.  Фреска храма Святителя Николая "Тис Стегис"  близ Какопетрии, Кипр. Άγιος Ιωάννης συγγραφέας της Κλίμακος Τοιχογραφία (Fresco)  στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου τής Στέγης Κακοπετριά τἠς Κύπρου. Преподобный Иоанн Лествичник. Монастырь св. Екатерины на Синае, конец XIV — начало XV в. Άγιος Ιωάννης. Εικόνα τού τέλους του 14ου - αρχές τού 15ου αιώνα μ.Χ. στην Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης στο Σινά Cвятой Преподобный Иоанн Лествичник.  Фреска монастыря Грачаница, Косово, Сербия. Около 1320 года. Άγιος Ιωάννης συγγραφέας της Κλίμακος Τοιχογραφία (Fresco) περίπου τού 1320 μ.Χ. στην Ιερά Μονή Γρατσάνιτσας. Κοσσυφοπέδιο. Σερβία Святой Преподобный Иоанн Лествичник.  Фреска монастыря Высокие Дечаны, Косово, Сербия. Около 1350 года. Άγιος Ιωάννης συγγραφέας της Κλίμακος Τοιχογραφία (Fresco) περίπου τού 1350 μ.Χ. στην Ιερά Μονή Βισόκι Ντέτσανι Κοσσυφοπέδιο. Σερβία  Πήγε στο Όρος Σινά, κοντά στον φημισμένο αναχωρητή Μαρτύριο, ο οποίος καθοδήγησε πνευματικά τον νεαρό Ιωάννη. Μετά από τέσσερα χρόνια άσκησης, εκάρη μοναχός ενώ η φήμη των αρετών και της σοφίας του είχε ευρύτερα διαδοθεί. Γι' αυτό πολλοί μοναχοί και λαϊκοί, αλλά και αξιωματούχοι έρχονταν στη Μονή για να ζητήσουν τη συμβουλή του. Είχε και το χάρισμα της θαυματουργίας. Λόγω της διαβίωσής του στην Ιερά Μονή Σινά ονομάζεται και Σιναΐτης. Μετά το θάνατο του ηγούμενου της Μονής και κατόπιν απαιτήσεως των αδελφών δέχθηκε να γίνει Ηγούμενος της ιεράς Μονής Σινά για μερικά χρόνια. Η νοσταλγία, όμως, της ερημικής ζωής, έκανε τον Ιωάννη να αποσυρθεί πάλι στην έρημο και να αφοσιωθεί πάλι στις μελέτες του. Peştera Sfântului Ioan Scărarul Σπήλαιο του Αγίου Ιωάννη του Σιναΐτη  Εκοιμήθη εν ειρήνη περί το 606 μ.Χ. και άφησε δύο σπουδαιότατα συγγράμματα, την «Κλίμακα» και τον «Λόγον προς τον Ποιμένα». Небесная лествица преподобного Иоанна Лествичника. Происходит из монастыря великомученицы Екатерины на Синае. Конец XII в.\ Όραμα του Αγίου Ιωάννη της Κλίμακος. Εικόνα τού τέλους του 12ου αιώνα μ.Χ. στην Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης  Σινά.  Лествица райская. Икона, монастырь Святой Екатерины Όραμα του Αγίου Ιωάννη της Κλίμακος. Εικόνα στην Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης  Σινά.  Άγιος Ιωάννης συγγραφέας της Κλίμακος - Έργο του Εμμανουήλ Τζάνε Μπουνιαλή, 1663 μ.Χ. Икона Видение преподобного Иоанна Лествичника. Середина XVI — начало XVII веков Εικόνα όραμα του Αγίου Ιωάννη της Κλίμακος.  μέσον τού 16ου - αρχές του 17ου αιώνα μ.Χ. Видение преподобного Иоанна Лествичника. Древнерусская миниатюра начала XVI века Όραμα του Αγίου Ιωάννη της Κλίμακος. Παλαιά ρωσικά μικρογραφία αρχές του 16ου αιώνα μ.Χ. The Ladder of Divine Ascent of St. John Climacus,  Museum of Russian Icons, ca. 1650 Όραμα του Αγίου Ιωάννη της Κλίμακος.  Εικόνα τού ἐτους 1650 μ.Χ. στο Μουσείο Ρωσικών Εικόνων. ΗΠΑ Η «Κλίμακα» περιλαμβάνει τριάντα λόγους περί αρετής, όπου ο καθένας λόγος περιλαμβάνει και μια αρετή, ξεκινώντας από τις πιο πρακτικές και ανεβαίνοντας σαν σκαλοπάτια κατέληξε στις θεωρητικά υψηλές. Στη πνευματική ζωή έχουμε βαθμίδες χαμηλές και υψηλές, καταστάσεις κατώτερες και ανώτερες. Γι' αυτό και το σύγγραμμα ονομάζεται Κλίμακα των αρετών. Στο έργο του αυτό ο συγγραφέας παρουσιάζει συστηματικά τις ιδέες του για την κοινοβιακή κυρίως, αλλά και για την ερημική ζωή, ταξινομώντας αυτές κατά τρόπο που δείχνει πορεία προς την ηθική τελείωση. Είναι γραμμένο σε κομψή ελληνική γλώσσα, καλοδουλεμένη με χάρη και μελωδικότητα. Έχει διαύγεια, γλαφυρότητα, παραστατικότητα και παρουσιάζει πλούτο εκφράσεως, καλαισθησία και ευγένεια. Στη διακόσμηση του λόγου με εικόνες και παρομοιώσεις ο ιερός συγγραφέας είναι απαράμιλλος. Πάσης φύσεως σχήματα λόγου αναδύονται καθώς και ωραίες και επιτυχημένες προσωποποιήσεις. Από την αρχή της Μεγάλης Τεσσαρακοστής το σύγγραμμά του διαβάζεται σε όλα τα ορθόδοξα μοναστήρια. Επειδή είναι παγκόσμιο κειμήλιο αναλύσεως όλων των παθών και των αρετών, η Εκκλησία τιμά ιδιαίτερα σε αυτή τη πνευματική περίοδο τον συγγραφέα άγιο Ιωάννη της Κλίμακας και το προτείνει για ανάγνωσμα. Η μνήμη του εορτάζεται στις 30 Μαρτίου και την Δ΄ Κυριακή των Νηστειών της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Иоанн Лествичник, прп. (30 марта) Менологий  29- 31 марта;  Византия. Греция; XIV в.; памятник: Византийский менологий (Byzantine illumination Menologion); 10 x 13 см.; местонахождение: Англия. Оксфорд. Бодлеанская Библиотека (Bodleian Library) Άγιος Ιωάννης συγγραφέας της Κλίμακος  Βυζαντινό Μηνολόγιο τού Μαρτίου (29 - 31)  τού 14ου αιώνα μ.Χ. και ευρίσκεται Αγγλία. Βιβλιοθήκη Bodleian στην Οξφόρδη. Αγγλία Μερικοί λόγοι του, από την Κλίμακα: 1) Η ταπεινοφροσύνη είναι ουράνιος ανεμοστρόβιλος που μπορεί να ανεβάσει την ψυχή από την άβυσσο της αμαρτίας στα ύψη του ουρανού. 2) Μητέρα της πηγής είναι η άβυσσος των υδάτων πηγή δε της διακρίσεως η ταπείνωσις Ιερά Λείψανα:  Μέρος της Κάρας του Αγίου βρίσκεται στη Μονή Μεγ. Μετεώρου. Αποτμήματα του Ιερού Λειψάνου του Αγίου βρίσκονται στις Μονές Παν. Δαμάστας Φθιώτιδος και Παν. Τουρλιανής Μυκόνου.

Ἀπολυτίκιον  (Κατέβασμα) Ἦχος γ'. Θείας πίστεως. Θεῖον κλίμακα, ὑποστηρίξας, τὴν τῶν λόγων σου, μέθοδον πάσι, Μοναστῶν ὑφηγητὴς ἀναδέδειξαι, ἐκ πρακτικῆς Ἰωάννη καθάρσεως, πρὸς θεωρίας ἀνάγων τὴν ἔλαμψιν. Πάτερ Ὅσιε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἠμὶν τὸ μέγα ἔλεος. Преподобные Ефрем Сирин и Иоанн Лествичник. Ферапонтов монастырь. Иконописец Дионисий. XV век Αγιοι Εφραίμ ο Σύρος και Ιωάννης ο Σιναΐτης. Τοιχογραφία (Fresco) τού 15ου αιώνα μ.Χ. στην Ιερά Μονή  Ferapontov Ρωσία από τον αγιογράφο Διονύσιο.  Sfinţii Doctoctori fără de arginţi Cosma şi Damian, Sfântul Cuvios Ioan Scărarul şi Sfântul Cuvios Anastasie Sinaitul ¨Αγιοι  Ανάργυροι Κοσμάς καί Δαμιανός, καί Άγιοι Ἰωάννης και Αναστάσιος Σιναϊτες  Преподобные Иоанн Лествичник, Иоанн Дамаскин, Арсений. Икона (таблетка). Новгород. Конец XV в. Άγιοι Ιωάννης Σιναΐτης, Ιωάννης Δαμασκηνός, Άρσένιος. Εικόνα τού τέλους τού 15ου αιώνα  στο Μουσείο Νόβγκοροντ. Ρωσία Ἕτερον Ἀπολυτίκιον Ήχος πλ. δ'. Ταῖς τῶν δακρύων σου ῥοαῖς, τῆς ἐρήμου τό ἄγονον ἐγεώργησας· καί τοῖς ἐκ βάθους στεναγμοῖς, εἰς ἑκατόν τούς πόνους ἐκαρποφόρησας· καί γέγονας φωστήρ τῇ οἰκουμένῃ, λάμπων τοῖς θαύμασιν, Ἰωάννη, Πατήρ ἡμῶν ὅσιε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τάς ψυχάς ἡμῶν. Κοντάκιον Ἦχος α'. Χορὸς Ἀγγελικός Καρπούς ἀειθαλεῖς, ἐκ τῆς βίβλου προσφέρων, διδάγματα σοφέ, καθηδύνεις καρδίας, τῶν τούτοις μετά νήψεως, προσεχόντων μακάριε· Κλίμαξ γάρ ἐστι, ψυχὰς ἀνάγουσα γῆθεν, πρὸς οὐράνιον, καί διαμένουσαν δόξαν, τῶν πίστει τιμῶντων σε.

Δ Ι Α Β Α Σ Τ Ε

Κατηχήσεις του εν αγίοις πατρός ημών Κυρίλλου αρχιεπισκόπου Ιεροσολύμων. 
Μεταφρασθείσαι εις την κοινήν διάλεκτον παρά Μεθοδίου ιερομονάχου Ολυμπιώτου του εξ Αγυιάς. Μετά και μικράς ερμηνείας του Πιστεύω συλλεχθείσης παρά του αυτού από της Ορθοδόξου ομολογίας. Εν Λειψία της Σαξονίας :Εν τη τυπογραφία του Βρεϊτκόπφ, 1766.

Κατηχήσεις Ἁγίου Κυρίλλου

Ο Άγιος Κύριλλος Αρχιεπίσκοπος Ιεροσολύμων

Εἴσελθε, κέρδος ἐκ ταλάντων προσφέρων, Εἰς τὴν χαράν, Κύριλλε, τοῦ σοῦ Κυρίου. Ὀγδοάτῃ δεκάτῃ θάνατος μέλας εἷλε Κύριλλον.

Βιογραφία Ο Άγιος Κύριλλος καταγόταν από την Παλαιστίνη και γεννήθηκε πιθανώς το έτος 313 μ.Χ. στα Ιεροσόλυμα. Χειροτονήθηκε Πρεσβύτερος υπό του Επισκόπου Ιεροσολύμων Μαξίμου του Γ' (333 - 348 μ.Χ.) (βλέπε 9 Μαΐου), τον οποίο και διαδέχθηκε στην επισκοπική έδρα κατά τις αρχές του έτους 348 μ.Χ., είτε διότι ο Μάξιμος απομακρύνθηκε από τους αιρετικούς Αρειανούς, είτε διότι πέθανε. Ο Άγιος αρχικά αδιαφορούσε για τις δογματικές «λεπτολογίες» και απέφευγε επιμελώς τον όρο «ομοούσιος». Γι' αυτό ο Αρειανός Μητροπολίτης Κασαρείας Ακάκιος ενέκρινε την εκλογή του και τον χειροτόνησε Επίσκοπο. Αλλά συνέβη και εδώ, ότι αργότερα και στην περίπτωση του Αγίου Μελετίου, Πατριάρχου Αντιοχείας (τιμάται 12 Φεβρουαρίου). Ο Άγιος δεν έμεινε εκτός του κλίματος της εποχής, ως προς τους δογματικούς αγώνες και από τους πρώτους μήνες της αρχιερατείας του αποδείχθηκε με τις περίφημες Κατηχήσεις του, υπερασπιστής των Αποφάσεων και των Όρων της Α' Οικουμενικής Συνόδου. Τους αγώνες του Αγίου Κυρίλλου εξήρε και η εν Κωνσταντινουπόλει Σύνοδος του έτους 382 μ.Χ.: «Τῆς δὲ γὲ μητρὸς ἁπασῶν τῶν Ἐκκλησιῶν, τῆς ἐν Ἱεροσολύμοις, τὸν αἰδεσιμώτατον Κύριλλον ἐπίσκοπον εἶναι γνωρίζομεν. Κανονικῶς τὲ παρὰ τῶν τῆς ἐπαρχίας χειροτονηθέντα πάλαι καὶ πλεῖστα πρὸς τοὺς Ἀρειανοὺς ἐν διαφόροις τόποις ἀθλήσαντα». Три иерарха (слева на право: свтт. Кирилл Иерусалимский, Андрей Критский, Софроний Иерусалимский). Михаил Дамаскин. Икона. Греция. XVI в. 86.5 х 71.6. Византийский музей. Афины. (από αριστερά προς τα δεξιά) Άγ.Κύριλλος Ιεροσολύμων, Ανδρέας Κρήτης, και Σωφρόνιος Ιεροσολύμων). Εικόνα βυζαντινή τού 16ου αιώνα μ.Χ. που ευρίσκεται στο Βυζαντινό Μουσείο Αθηνών.   από τον  Μιχαήλ ή Μιχέλη Δαμασκηνό που ήταν ζωγράφος του 16ου αιώνα από την Κρήτη. Ο Δαμασκηνός θεωρείται από τις κορυφαίες μορφές της μετα-βυζαντινής ζωγραφικής της Κρητικής Σχολής. Η δογματική τοποθέτηση του Αγίου Κυρίλλου υπήρξε η πρώτη αιτία ρήξεως με τον Επίσκοπο Ακάκιο Καισαρείας, ο οποίος στη συνέχεια ζητούσε διάφορες αφορμές για να καταστρέψει τον Άγιο. Δεύτερη αιτία ήταν η διαφορά σχετικά με την δικαιοδοσία των δύο εδρών. Ως γνωστό, λόγω καταστροφής της πόλεως των Ιεροσολύμων η εκεί Χριστιανική κοινότητα διασκορπίστηκε, μετά δε την επανοικοδόμηση αυτής οι Χριστιανοί ήταν λίγοι, γι' αυτό σε Μητρόπολη αναδείχθηκε η πρωτεύουσα της Παλαιστίνης, Καισάρεια. Μετά από λίγο, όταν οι Χριστιανοί των Ιεροσολύμων αυξήθηκαν, η Επισκοπή Ιεροσολύμων ζήτησε αποκατάσταση της παλαιάς αυτής θέσεως. Το 325 μ.Χ. η Α' Οικουμενική Σύνοδος, διά του 7ου Κανόνος αυτής, όριζε να τιμάται ιδιαίτερα κατά τα αρχαία έθιμα ο Επίσκοπος Αιλίας, δηλαδή Ιεροσολύμων, η δε Μητρόπολη Καισαρείας να διατηρεί το οικείο αξίωμα. Η ασάφεια της διατυπώσεως του Κανόνος προκάλεσε διένεξη μεταξύ του Αγίου Κυρίλλου και του Ακακίου. Ο τελευταίος ήταν σε πλεονεκτική θέση λόγω της υποστηρίξεως αυτού από τον Αρειανό αυτοκράτορα Κωνστάντιο (337 - 361 μ.Χ.) και αφού βρήκε πρόφαση κατά του Αγίου Κυρίλλου, ότι σε καιρό λιμού πούλησε ιερά κειμήλια και αναθήματα για να προσφέρει τροφή σε άπορους, καθαίρεσε τον Άγιο διά Συνόδου, η οποία συνήλθε στα Ιεροσόλυμα, το έτος 357 μ.Χ. και τον απομάκρυνε από εκεί. Ο Άγιος Κύριλλος εξορίσθηκε στην Ταρσό της Κιλικίας και έγινε δεκτός υπό του εκεί Επισκόπου Σιλβανού, ο οποίος απέρριψε την αξίωση του Ακακίου να διακόψει την επικοινωνία του με τον Άγιο. Ωστόσο ο Άγιος Κύριλλος ζητούσε να διερευνηθεί η υπόθεσή του από μεγαλύτερη Σύνοδο. Πράγματι, η Σύνοδος η οποία συνήλθε το έτος 359 μ.Χ. στα Ιεροσόλυμα, τον αποκατέστησε και τον αθώωσε, αλλά ο Ακάκιος, αφού κατέφυγε στην Κωνσταντινούπολη, ματαίωσε τις αποφάσεις της Συνόδου των Ιεροσολύμων δι' άλλης Συνόδου, η οποία συνήλθε το έτος 360 μ.Χ. στην Κωνσταντινούπολη και επικύρωσε την καθαίρεση και εξορία του Αγίου Κυρίλλου. Ο Άγιος Κύριλλος επέστρεψε στην έδρα του, όπως και οι λοιποί εξόριστοι Επίσκοποι, το έτος 361 μ.Χ., επί αυτοκράτορα Ιουλιανού του Παραβάτου, ο οποίος θέλοντας να έχει κοντά του όλους τους εχθρούς του αυτοκράτορα Κωνστάντιου, ανακάλεσε τους εξόριστους Αρχιερείς. Ο Άγιος αισθανόταν την ανάγκη να επιδοθεί στη διαποίμανση του ποιμνίου του. Αλλά μετά τον θάνατο του Ιουλιανού του Παραβάτου, στις 26 Ιουλίου 363 μ.Χ., εξορίσθηκε και πάλι από τον αυτοκράτορα Ουάλη (364 - 378 μ.Χ.) για ένδεκα χρόνια και επανήλθε στα Ιεροσόλυμα μετά τον θάνατο του αυτοκράτορα, το έτος 378 μ.Χ. Ο Άγιος Κύριλλος κοιμήθηκε με ειρήνη το έτος 387 μ.Χ. Кирилл патриарх Иерусалимский, свт. (18 марта) Менологий  17 - 20 марта;  Византия. Греция; XIV в.; памятник: Византийский менологий (Byzantine illumination Menologion); 10 x 13 см.; местонахождение: Англия. Оксфорд. Бодлеанская Библиотека (Bodleian Library) Ο Άγιος Κύριλλος Αρχιεπίσκοπος Ιεροσολύμων Βυζαντινό Μηνολόγιο τού Μαρτίου (17 - 20)  τού 14ου αιώνα μ.Χ. και ευρίσκεται Αγγλία. Βιβλιοθήκη Bodleian στην Οξφόρδη. Αγγλία Το κύριο έργο του είναι οι Κατηχήσεις (23 στο σύνολο), οι οποίες εκφωνήθηκαν κατά την διάρκεια της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και της Διακαινησίμου εβδομάδας του έτους 348 μ.Χ. στη βασιλική της Αναστάσεως. Σκοπός των Κατηχήσεων ήταν αφ' ενός μεν η εισαγωγή των Κατηχουμένων στις θεμελιώδεις διδασκαλίες της πίστεως και του ηθικού βίου των Χριστιανών, αφ' ετέρου δε η φανέρωση των Μυστηρίων της Εκκλησίας στους Νεοβαπτισθέντες. Η αξία των Κατηχήσεων του Αγίου Κυρίλλου είναι ανυπολόγιστη. Κανένα έργο προ αυτού δεν εμφανίζει με τόση παραστατικότητα σχεδόν όλο το τελετουργικό της Ορθοδόξου Εκκλησίας, καθώς και το μυστηριακό και αγιαστικό σύστημα με τόση καταπληκτική ομοιότητα προς τα μέχρι σήμερα τελούμενα στο ναό, ώστε δικαιολογημένα να θεωρούμε ότι οι Κατηχήσεις του Αγίου Κυρίλλου αποτελούν έκτυπη αναπαράσταση και στην πράξη διατήρηση αυτής της ίδιας της Αποστολικής Τελετουργικής Παραδόσεως. Ιερά Λείψανα:  Απότμημα του Ιερού Λειψάνου του Αγίου βρίσκεται στη Μονή Παντελεήμονος Αγίου Όρους.

Ἀπολυτίκιον Ἦχος δ' ΤΟ ΑΚΟΥΤΕ  Κανόνα πίστεως καὶ εἰκόνα πραότητος, ἐγκρατείας διδάσκαλον ἀνέδειξέ σε τῇ ποίμνῃ σου, ἡ τῶν πραγμάτων ἀλήθεια. Διὰ τοῦτο ἐκτήσω τῇ ταπεινώσει τὰ ὑψηλά, τῇ πτωχείᾳ τὰ πλούσια· Πάτερ Ἱεράρχα Κύριλλε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.  Ἕτερον Ἀπολυτίκιον  ΤΟ ΑΚΟΥΤΕ Ἦχος γ’. Τὴν ὡραιότητα. Στολὴν τὴν ἔνθεον, ἀμφιεσάμενος, στῦλος ὁλόφωτος, ὤφθης τῆς πίστεως, τῶν Ἀποστόλων ἐν Σιῶν τὴν χάριν κεκληρωμένος, ὅθεν ἐνδιέπρεψας, εὐσέβειας τοὶς δόγμασι, καὶ πιστῶς ἐσκόρπισας, τῆς σοφίας τὸ τάλαντον. Καὶ νῦν ὑπὲρ ἠμῶν ἐκδυσώπει, Κύριλλε Πάτερ Ἱεράρχα. Κοντάκιον Ἦχος γ’. Ἡ Παρθένος σήμερον. Φερωνύμος γέγονε, τῇ τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία, ὁ φωσφόρος λόγος σου, κῦρος οὐράνιον Πάτερ· γνῶσιν γάρ τῆς ἀληθείας Πάτερ διδάσκων, ἔλλαμψιν, ἠθῶν ὁσίων καθυπογράφεις, καί παθῶν βραβεύεις λύσιν, τῇ σῇ πρεσβείᾳ, θεόφρον Κύριλλε. Минея - Март  (фрагмент). Икона. Русь. Начало XVII в. Церковно-Археологический Кабинет Московской Духовной Академии. Μηναῖο - Μάρτιος (τεμάχιο). Εἰκονίδιο στίς ἀρχές τοῦ 17ου αἰώνα μ.Χ. στήνἘκκλησία καί τό Αρχαιολογικό Μουσεῖο τῆς Θεολογικῆς Ἀκαδημίας τῆς Μόσχας  Κάθισμα Ἦχος πλ. δ'  Τὴν σοφίαν ΤΟ ΑΚΟΥΤΕ  Τὴν σοφίαν τοῦ λόγου πεπλουτηκώς, ἐξηρεύξω δογμάτων ῥεῖθρα ζωῆς, καὶ πᾶσαν κατήρδευσας, εὐσεβούντων διάνοιαν, καὶ βακτηρίᾳ θείᾳ ποιμάνας τὸ ποίμνιον, ἐπὶ χλόην θείας, ἐξέθρεψας γνώσεως· ὅθεν ὡς Ποιμένα, καὶ διδάσκαλον μέγαν, καὶ πίστεως πρόμαχον, εὐφημοῦμέν σε Κυριλλε, Ἱεράρχα κραυγάζοντες· Πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι πόθῳ, τὴν ἁγίαν μνήμην σου. Ἦχος α' Τὸν Τάφον σου Σωτὴρ ΤΟ ΑΚΟΥΤΕ Ἡ γλῶσσά σου Σοφέ, θεϊκαῖς ἐπιπνοίαις, ἐφώτισε λαούς, μίαν σέβειν Τριάδα, τῇ φύσει ἀμέριστον, μεριστὴν τοῖς προσώποις δέ· ὅθεν χαίροντες, τὴν παναγίαν σου μνήμην, ἑορτάζομεν, πρὸς τὸν Θεὸν πρεσβευτὴν σε, ἀεὶ προβαλλόμενοι. Στιχηρό τοῦ Ἱεράρχου  Ἦχος δ'  Ὡς γενναῖον ἐν Μάρτυσιν ΤΟ ΑΚΟΥΤΕ  Ὡς ἀστὴρ ἀνατέταλκας, καὶ πιστοὺς κατεφώτισας, ἱεραῖς λαμπρότησι τῶν δογμάτων σου, καὶ τὰς αἱρέσεις ἐσκότασας, καὶ τέλεον ἔτρεψας, καὶ ὡς δοῦλος τὸ δοθέν, πλεονάσας σου τάλαντον, εὐηρέστησας, τῷ Δεσπότῃ θεόφρον, οὗ εἰς χεῖρας ἐναπέθου σου τὸ πνεῦμα, τὸ ἱερώτατον Κύριλλε.