ΙΕΡΟ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ ΑΓΙΑΣ ΜΑΡΙΝΑΣ ΑΛΥΚΟΥ

Χ Ρ Ι Σ Τ Ο Σ  Α Ν Ε Σ Τ Η

Τοιχογραφία (φρέσκο) ἀπό τήν Ἱερά Μονή Γρηγορίου Ἁγίου Ὄρους

Α Λ Η Θ Ω Σ   Α Ν Ε Σ Τ Η   Ο   Κ Υ Ρ Ι Ο Σ  Μ Α Σ

Δ Ι Α Β Α Σ Τ Ε

Πρὸς Ἐμμαούς 
π.Lev Gillet

Η Ανακομιδή Ιερών Λειψάνων του Αγίου Αθανασίου

Εκοιμήθη εν ειρήνη το 373 μ.Χ.

(Успение Афанасия Великого. Миниатюра из "Григория Богослова 16 слов", 3-я четв. XI в.)

Κοίμηση τού Αγίου Αθανασίου. Μικρογραφία (Μινιατούρα) τού τρίτου τετάρτου τού 11ου αιώνα μ.Χ.  από τόν «16ο Λόγο του Γρηγορίου του Θεολόγου".

Ιερά Λείψανα:  Μέρος της παλάμης του Αγίου Αθανασίου βρίσκεται στο Προσκύνημα Αγ. Νεκταρίου Καμαρίζης Λαυρίου. Αποτμήματα του Ιερού Λειψάνου του Αγίου Αθανασίου βρίσκονται στις Μονές Ιβήρων, Ζωγράφου και Εσφιγμένου Αγίου Όρους, Μεγ. Σπηλαίου Καλαβρύτων, Προυσού Ευρυτανίας και Αγάθωνος Φθιώτιδος. Απότμημα του Ιερού Λειψάνου του Αγίου Κυρίλλου βρίσκεται στη Μονή Μεγ. Σπηλαίου Καλαβρύτων. Απότμήμα λειψάνου υπάρχει και στη Μονή της  Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Όρους. Απότμήμα Λειψάνου υπάρχει και στην (διαλυθείσα) Μονή του Αγίου Νικολάου του Νέου (Βουναίνων) στο συνοικισμό Κορίτσα στον Κλειτσό Ευρυτανίας. Είναι τοποθετημένο σε ασημένια μικρή κιβωτιόσχημη λειψανοθήκη μαζί με λείψανα των Αγίων Νικολάου Μύρων (ή Αγίας Μαρίνης)  και Γεωργίου του Τροπαιοφόρου. Έχει αφιερωματική επιγραφή από τον βοεδόδα της Μολδοβλαχίας Νεάγκο Βασσαραβά. Τα είδα το 1997 την επόμενη της τυχαίας ανευρέσεώς τους σε εκσκαφή έξω από την αχιβάδα του ιερού. Προφανώς, αυτά τα τμήματα είχαν αποσπασθεί και είχαν δωρηθεί σε ορθόδοξα κέντρα πριν από τη μεταφορά του λειψάνου στη Βενετία.  Απότμημα Λειψάνου  στον Ιερό Ναό τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου τοῦ Μεγάλου, τῆς Ἱ. Μητροπόλεως Νεαπόλεως καί Σταυρουπόλεως στόν Εὔοσμο Θεσσαλονίκης. Η λάρνακα του Αγίου Αθανασίου (όπου υπάρχουν τα λείψανά του) κάτω από τον καθεδρικό ναό τών Κοπτών του Αγίου Μάρκου, Κάιρο. Αίγυπτος Από έρευνα, προέκυψε ότι την 15.5.1973 ο Πάπας Παύλος ο 6ος δώρισε στον Πατριάρχη των Κοπτών της Αιγύπτου, Σενούντα τον 3ο, τμήμα από τα λείψανα τής Βενετίας, τα οποία ο τελευταίος εναπέθεσε στο νέο καθεδρικό ναό των Κοπτών στο Κάϊρο της Αιγύπτου (βλ. φωτο) επ’ ονόματι του Αγίου Μάρκου (Johnsanidopoulos.com/2010/05/incorrupt-relics-of-saint-athanasios.html). Φωτογραφία (άνω)  από την παράδοση του τμήματος των λειψάνων του Αγίου Αθανασίου το 1973 στο Σενούντα. Κάτω δύο φωτογραφίες με την  ίδια λειψανοθήκη  το 1973 και το 2013. Δ Ι Α Β Α Σ Τ Ε ΣΤΟ ΒΙΒΛΙΟ "ΙΕΡΑ ΛΕΙΨΑΝΑ ΑΓΙΩΝ ΤΗΣ ΚΑΘ΄ ΗΜΑΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ" ΤΟΥ ΘΕΟΦ. ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΦΑΝΑΡΙΟΥ Κ. ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΥ ( σελίδες 83 - 89 ) "... ότι το βενετσιανικο λειψανο τού Αγίου Αθανασίου ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ τού Αγίου Αθανασίου τού Μεγάλου Πατριάρχου Αλεξανδρείας ΑΛΛΑ ΕΙΝΑΙ ΣΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟ ΣΚΗΝΩΜΑ ΤΟΥ ΣΥΝΩΝΥΜΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΠΟΥ ΕΞΕΛΕΓΗ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΣΤΙΣ 14.10.1289 μ.Χ. (мощи святителя Афанасия Великого покоятся в раке в Церкви св. Захарии в Венеции) (Τα λείψανα του Αγίου Αθανασίου του Μεγάλου θαμμένα  στον Ρωμαιοκαθολικό Ναό.  ΑγίουΖαχαρία στη Βενετία)  Στη Βενετία,  στον Ρωμαιοκαθολικό Ναό τού Αγίου Ζαχαρίου έχει εντοπισθεί η ύπαρξη λειψάνων τού Αγίου Αθανασίου. Φαίνονται εντοιχισμένα στα δεξιά του ναού σε μεγαλόπτερη μαρμάρινη παράσταση (βλ. φωτο) με την  λατινική  επιγραφή: Corpus S(ancti) Athanasii Patr. Alex. Conf. Eccl. Doctoris, όπερ σημαίνει:  Το σώμα του Αγίου Αθανασίου Πατριάρχου Αλεξανδρείας, ομολογητού και εκκλησιαστικού διδασκάλου. Ακριβώς από κάτω είναι τα ιερά λείψανα του Αγίου Ζαχαρίου, πατρός του Τιμίου Προδρόμου. Σύμφωνα με το βίο του, ο Άγιος Αθανάσιος ετελεύτησε την 2α Μαΐου του 373 μ.Χ, στην έδρα του στην Αλεξάνδρεια  όπου και ετάφη. Εορτάζεται βέβαια και την 18η Ιανουαρίου μαζί με τον Άγιο Κύριλλο, επίσης Πατριάρχη Αλεξανδρείας. Ωστόσο, τα ιερά του λείψανα διακομίσθηκαν (σε άγνωστο χρόνο) από τους βυζαντινούς αυτοκράτορες στην Κωνσταντινούπολη και απετέθησαν στο Ναό της του Θεού Αγίας Σοφίας.  (http://www.sevencouncils.com/an-orthodox-journey/feast-of-the-translation-of-the-relics-of-st-athanasius.) Το λείψανο τοῦ αγ. Αθανασίου  μεταφέθηκε στη Βενετία από την Πόλη το 1455, μετά την Άλωση από τους Τούρκους (1453), από τον Βενετό πλοιοκτήτη Δομήνικο Zottarello, ως λείψανο του αγ. Αθανασίου του Μεγάλου αρχιεπ. Αλεξανδρείας και ὡς τέτοιο τιμάται μέχρι σήμερα από τους Βενετούς. Το 1705 η Κάρα του λειψάνου καταστράφηκε από πυρκαγιά και αντικαταστάθηκε από επιχρυσωμένη κεφαλή. Το 1807 το Λείψανο μεταφέρθηκε στη Μονή του αγ.Ζαχαρία. (http://churchsynaxarion.blogspot.gr/2009/05/3-1-2.html) Έκτοτε τα αφαιρεθέντα λείψανα  φυλάσσονται στο ναό του Αγίου Ζαχαρίου στη Βενετία. Η εικόνα-λειψανοθήκη "Света Богородица Осеновица" αποθησαυρίζεται στον Καθολικό Ναό της Ιεράς Μονής του Αγίου Ιωάννου της Ρίλας στη Βουλγαρία. Η εικόνα πιστεύεται ότι είναι θαυματουργή και μάλιστα κατά τον Μεσαίωνα λιτανευόταν σε διάφορα μέρη της βαλκανικής χερσονήσου για αποτροπή, αλλά και θεραπεία λοιμωδών νόσων, καθώς και άλλων ασθενειών. Η εικόνα-λειψανοθήκη είναι το κύριο προσκυνηματικό αντικείμενο της Ιεράς Μονής της Ρίλας. Έχει διαστάσεις 52Χ30 εκ και φέρει στο κέντρο μία μικρή εικόνα της Θεοτόκου που κρατά στο αριστερό της χέρι τον μικρό Ιησού. Η εικόνα ακολουθεί τον τύπο της Παναγίας Οδηγήτριας. Επιγραφή μάλιστα στο πάνω μέρος της εικόνας σημειώνει ΟΔΗΓΗΤΡΙΑ. Περιμετρικά της μικρής αυτής εικόνας σε 32 ξεχωριστά διάχωρα ενσωματώθηκαν λείψανα αγίων, των οποίων τα ονόματα είναι γραμμένα σε ασημένια ελάσματα. Η υπερπολύτιμη εξωτερική διακόσμηση της εικόνας με πολύτιμους λίθους έχει χαθεί. Η εικόνα ενσωματώνει λείψανα των: Τέταρτη σειρά: Αγίου Αθανασίου Αλεξανδρείας, Αγίου Γρηγορίου Α΄του Μεγάλου, Αγίου Αποστόλου και Ιερομάρτυρος Συμεώνος και Αγίου Ιερομάρτυρος Αντύπα, Επισκόπου Περγάμου.

Βιογραφία

Свт. Афанасий. 

Фреска церкви свт. Николая. Монастырь Ставроникита. Афон. 1546 год.

Феофан Критский и Симеон. 

Άγιος Αθανάσιος ο Μέγας.Τοιχογραφία  (Fresco) τού έτους 1546 μ.Χ.

 στο Παρεκκλήσιο τού Αγίου Νικολάου 

τής Ιεράς Μονής Σταυρονικήτα. Αγίου Όρους

έργο τών αγιογράφων Θεοφάνη τού Κρητός και  τού Συμεών

Свт. Афанасий. 

Фреска. Cербия ( Στου. 1209 г.

Άγιος Αθανάσιος. 

Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους 1209 μ.Χ. 

στην Ιερά Μονή Στουντένιτσας. Σερβία 

St. Athanasius of Alexandria. 

Church of Holy Apostles (built c. 1250 

frescoes c. 1260).  from the Serbian Patriarchate in Peć

Άγιος Αθανάσιος Αλεξανδρείας.

 Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους 1260 μ.Χ. 

στόν Ιερό Ναό τών Αγίων Αποστόλων τής  Πατριαρχικής Ιεράς Μονής Πεκίου 

στην πολή Pec (Πέγια ή Πετσ) . Κοσσυφοπέδιο Σερβία

СВЯТИТЕЛЬ АФАНАСИЙ ВЕЛИКИЙ

Церковь Симеона Богоприимца

 в Зверине монастыре в Новгороде

Άγιος Αθανάσιος Αλεξανδρείας.

Τοιχογραφία (Fresco) 

στον Ιερό Ναό τού Συμεών τού Θεοδόχου

 τής Ιεράς Μονής Ζβερίν-Πορόβσκι 

στο Βελίκι Νόβγκοροντ. Ρωσία

Свт. Афанасий. 

Икона. Русь. XVI в.

Άγιος Αθανάσιος. 

Ρωσική Εικόνα τού 16ου αιώνα μ.Χ.

Ο Μέγας Αθανάσιος γεννήθηκε το 295 μ.Χ. από φτωχούς αλλά ενάρετους γονείς, γεγονός που του στέρησε τη δυνατότητα για ανώτερες σπουδές. Όμως ο πανάγαθος Θεός τον προίκισε με πλούσια πνευματικά προσόντα. Λαμβάνει τη στοιχειώδη εκπαίδευση και στη συνέχεια μελετά μόνος του για να φθάσει σε υψηλότατα επίπεδα γνώσης και σοφίας.

Афанасий Великий, свт. (2 мая)

Менологий  1 - 3 мая; Византия. Греция; XIV в.; памятник: Византийский менологий (Byzantine illumination Menologion); 10 x 13 см.; местонахождение: Англия. Оксфорд. Бодлеанская Библиотека 

(Bodleian Librry)

Άγιος Αθανάσιος Αλεξανδρείας.

Βυζαντινό Μηνολόγιο τού Μαίου (1 - 3)  τού 14ου αιώνα μ.Χ. και ευρίσκεται Αγγλία. 

Βιβλιοθήκη Bodleian στην Οξφόρδη. Αγγλία

Από πολύ νέος έδειξε την κλίση του προς την Εκκλησία. 25 ετών χειροτονείται διάκονος από τον πατριάρχη Αλεξανδρείας Αλέξανδρο, τον οποίο ακολουθεί στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο το 325 μ.Χ., στη Νίκαια της Βιθυνίας. Αναδεικνύεται πρωτεργάτης στην καταδίκη της αιρετικής διδασκαλίας του Αρείου.

Το 328 μ.Χ. και σε ηλικία 33 ετών εκλέγεται πανηγυρικά πατριάρχης Αλεξανδρείας. Από τη θέση αυτή αντιμετωπίζει ένα φοβερό πόλεμο εκ μέρους των αιρετικών οπαδών του Αρείου. Όμως ο άγιος, χάρη στην μεγάλη πνευματικότητά του και τη ζέουσα πίστη στο Θεό, κατορθώνει να βγει νικητής απ’ όλες αυτές τις δοκιμασίες ακόμη και από τις πέντε εξορίες που του επιβλήθηκαν, καθώς ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος ο Β΄ ήταν οπαδός του Αρειανισμού. 

Ἀπολυτίκιον  (Κατέβασμα)

Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.

Ἒργοις λάμψαντες, Ὀρθοδοξίας, πᾶσαν σβέσαντες κακοδοξίαν, νικηταί τροπαιοφόροι γεγόνατε· τῇ εὐσεβείᾳ τά πάντα πλουτίσαντες, τήν Ἐκκλησίαν μεγάλως κοσμήσαντες, ἀξίως εὕρατε Χριστόν τόν Θεόν, δωρούμενον πᾶσι τό μέγα ἔλεος.

Минея - Июнь (фрагмент). Икона. Русь. Начало XVII в. Церковно-Археологический Кабинет Московской Духовной Академии.

Άγιος Κύριλλος.

Μηναῖο - Ιούνιος (τεμάχιο). Εἰκονίδιο στίς ἀρχές τοῦ 17ου αἰώνα μ.Χ. στήνἘκκλησία καί τό Αρχαιολογικό Μουσεῖο τῆς Θεολογικῆς Ἀκαδημίας τῆς Μόσχας .

Минея - Январь (фрагмент). Икона. Русь. Начало XVII в. Церковно-Археологический Кабинет Московской Духовной Академии.

Άγιος Αθανάσιος

Μηναῖο - Ιανουάριος (τεμάχιο). Εἰκονίδιο στίς ἀρχές τοῦ 17ου αἰώνα μ.Χ. στήνἘκκλησία καί τό Αρχαιολογικό Μουσεῖο τῆς Θεολογικῆς Ἀκαδημίας τῆς Μόσχας .

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον  (Κατέβασμα)

Ἦχος γ´. Θείας πίστεως.

Στύλος γέγονας ὀρθοδοξίας, θείοις δόγμασιν ὑποστηρίζων, τὴν Ἐκκλησίαν Ἱεράρχα Ἀθανάσιε· τῷ γὰρ Πατρὶ τὸν Ὑιόν ὁμοούσιον, ἀνακηρύξας κατᾑσχυνας Ἄρείον· Πάτερ Ὅσιε, Χριστόν τὸν Θεόν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἡμῖν, τό μέγα ἔλεος.

Κοντάκιον

Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.

Ἱεράρχαι μέγιστοι τῆς εὐσεβείας, καί γενναῖοι πρόμαχοι, τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ, πάντας φρουρεῖτε τούς ψάλλοντας· Σῶσον οἰκτίρμον, τούς πίστει τιμῶντάς σε.